নতুন দিল্লী, ২৫ জুন, ২০২৫:1975 EMERGENCY । স্বাধীন ভাৰতৰ ইতিহাসৰ অন্যতম অন্ধকাৰ সময় হিচাপে গণ্য হোৱা ১৯৭৫ চনৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থা (Emergency) আজিৰ দিনটোত ৫০ বছৰ পূৰ্ণ হ’ল। প্ৰায় ২১ মাহ স্থায়ী হোৱা এই সময়খিনিৰ বাবে তৎকালীন প্ৰধানমন্ত্ৰী ইন্দিৰা গান্ধীক কেন্দ্ৰ কৰি হোৱা ৰাজনৈতিক ঘটনাবলী, আন্দোলন আৰু আদালতৰ ৰায়ই প্ৰেক্ষাপট তৈয়াৰ কৰিছিল।
ইয়াত ১৯৭৫ চনৰ জৰুৰীকালীন অৱস্থালৈ আগবঢ়াই নিয়া প্ৰধান ঘটনাবোৰৰ সময়ৰেখা দিয়া হ’লঃ
প্ৰাক-জৰুৰীকালীন পৰিস্থিতি (১৯৭১-৭৫)
- ১৯৭১: ৰাজনৈতিক বিৰোধী ৰাজ নাৰায়নে ইন্দিৰা গান্ধীৰ বিৰুদ্ধে নিৰ্বাচনী প্ৰৱঞ্চনাৰ অভিযোগ দাখিল কৰে।
- ১৯৭৩-৭৫: কেন্দ্ৰ চৰকাৰৰ বিৰুদ্ধে ৰাজনৈতিক অস্থিৰতা আৰু ৰাজপথত বিক্ষোভ বৃদ্ধি পায়।
প্ৰতিবাদ আৰু সমাজিক আন্দোলন
- ১৯৭৪: বিহাৰ ছাত্ৰ সংঘৰ্ষ সমিতিৰ নেতৃত্বত ছাত্ৰ আন্দোলনে জে পি (জয়প্ৰকাশ নাৰায়ণ)-ৰ সমৰ্থন লাভ কৰে। তেওঁ আহ্বান জনায় “সম্পূৰ্ণ বিপ্লৱ”ৰ।
- ১৯৭৩-৭৪: গুজৰাটত “নৱ নিৰ্মাণ আন্দোলন” — ৰাজনৈতিক শুদ্ধতাৰ দাবীত ব্যাপক প্ৰতিবাদ।
আদালতৰ ৰায় আৰু জৰুৰীকালৰ ঘোষণা
- ১২ জুন, ১৯৭৫: এলাহাবাদ উচ্চ ন্যায়ালয়ে ইন্দিৰা গান্ধীক নিৰ্বাচনী প্ৰৱঞ্চনাৰ বাবে দোষী সাব্যস্ত কৰে।
- ২৪ জুন, ১৯৭৫: উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ভোটদানত নিষেধাজ্ঞা বজায় ৰাখে যদিও PM হিচাপে থাকিবলৈ অনুমতি দিয়ে।
- ২৫ জুন, ১৯৭৫: ইন্দিৰা গান্ধীৰ পৰামৰ্শত ৰাষ্ট্ৰপতি ফখৰুদ্দিন আলি আহমেদে জৰুৰীকাল ঘোষণা কৰে।
জৰুৰীকালত সংঘটিত মূল ঘটনা
- ২৬ জুন, ১৯৭৫: ইন্দিৰা গান্ধীয়ে দেশবাসীক আকাশবাণীৰ জৰিয়তে সম্বোধন কৰে।
- ৩০ জুন, ১৯৭৫: MISA আইন সংশোধন — চৰকাৰবিৰোধীক বিচাৰ অবিহনে আটক কৰাৰ অনুমতি।
- ১ জুলাই, ১৯৭৫:
- নাগৰিক অধিকাৰ স্থগিত।
- “২০ দফীয়া কাৰ্যসূচী” ঘোষিত — অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক সংস্কাৰৰ বাবে।
- ৫ জুলাই, ১৯৭৫: RSS, জামাত-ই-ইছলামী আদি ২৬ টা সংগঠনৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা।
- ৫ আগষ্ট, ১৯৭৫: MISA জারি কৰি বাজপেয়ী, এল কে আডৱানি, অৰুণ জেটলীসহ এক লাখতকৈ অধিক ব্যক্তি গ্ৰেপ্তাৰ।
- ৯ জানুৱাৰী, ১৯৭৬: সংবিধানৰ ১৯ নং দফাত থকা সাতটা মৌলিক অধিকাৰ স্থগিত।
- ৪ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৭৬: লোকসভাৰ সময়সীমা ১ বছৰৰ বাবে বৃদ্ধি।
- ছেপ্টেম্বৰ, ১৯৭৬: সঞ্জয় গান্ধীৰ নেতৃত্বত বলপূৰ্বক বন্ধ্যাকৰণ কাৰ্যসূচী দিল্লীত আৰম্ভ।
- ২ নৱেম্বৰ, ১৯৭৬: সংবিধানৰ ৪২ সংখ্যক সংশোধনী — আদালতৰ অধিকার হ্ৰাস।
জৰুৰীকালৰ অন্ত আৰু পৰিণাম
- ১৮ জানুৱাৰী, ১৯৭৭: ইন্দিৰা গান্ধীৰ নিৰ্বাচনৰ আহ্বান আৰু ৰাজনৈতিক বন্দীৰ মুক্তি।
- ২৪ জানুৱাৰী, ১৯৭৭: মিত্ৰশক্তিৰ নেতৃত্বত জনতা পাৰ্টীৰ গঠন।
- ১৬ মাৰ্চ, ১৯৭৭: সাধাৰণ নিৰ্বাচনত জনতা পাৰ্টীৰ বিশাল জয় — ৩৪৫ খন আসন।
- ২১ মাৰ্চ, ১৯৭৭: জৰুৰীকাল আনুষ্ঠানিকভাৱে বাতিল।
- ২৪ মাৰ্চ, ১৯৭৭: মোৰাৰজী দেশাই ভাৰতৰ নতুন প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে শপত গ্ৰহণ।
