১ ফেব্ৰুৱাৰীত নাছাৰ মহাকাশচাটল কলম্বিয়া ট্ৰেজেডীৰ ২১ বছৰ সম্পূৰ্ণ হ’ল যিয়ে মহাকাশচাৰী কল্পনা চাওলাৰ প্ৰাণ কাঢ়ি নিছিল। মহাকাশ ভ্ৰমণ এক বিপদজনক ভ্ৰমণ। মহাকাশযান অতি জটিল ব্যৱস্থা, সফল উৰণ আৰু পুনৰ প্ৰৱেশ নিশ্চিত কৰিবলৈ বিবেচনা, অনুকৰণ আৰু পৰীক্ষা কৰিবলগীয়া অগণন দিশ আছে। আধুনিক মহাকাশ ভ্ৰমণৰ সংজ্ঞা দিয়া পাঁচটা মূল মহাকাশ দুৰ্ঘটনা আৰু সেইবোৰ ঘটাৰ কাৰণসমূহ কি কি জানেনে-
১) ভোছখোড ২: ১৯ মাৰ্চ, ১৯৬৫
ৰাছিয়াৰ ভোস্কোড ২ অভিযান ইতিহাসৰ প্ৰথমটো সফল মহাকাশ ভ্ৰমণ আছিল বাবেই বেছি পৰিচিত। মহাকাশযানখনত দুজন ক্ৰু মেম্বাৰ আছিল: পাভেল বেলিয়ায়েভ আৰু আলেক্সি লিঅ’নভ। লিঅ’নভ আছিল প্ৰথমজন ব্যক্তি যিয়ে মহাকাশযান এৰি ১২ মিনিটৰ মহাকাশ যাত্ৰা চলাইছিল।
কিন্তু ইয়াৰ এক বিপৰ্যয়জনক পুনৰ প্ৰৱেশ ঘটিছিল য’ত স্বয়ংক্ৰিয় অৱতৰণ ব্যৱস্থাৰ বিজুতিৰ বাবে পাইলটসকলে মহাকাশযানখন অৱতৰণ কৰিবলৈ বাধ্য হৈছিল, উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিত অৱতৰণ অঞ্চলৰ পৰা ৩০০ কিলোমিটাৰ (১৮৬ মাইল)তকৈও অধিক দূৰত্বত অৱস্থিত প্ৰচণ্ড বনাঞ্চল অঞ্চলত। লিঅ’নভ আৰু বেলিয়ায়েভ ৰক্ষা পৰিছিল যদিও তেওঁলোকৰ মিছন কণ্ট্ৰ’লে তেওঁলোকৰ স্থান নাজানিছিল। ঠাণ্ডা উষ্ণতাত এৰাতি কটোৱাৰ পিছত অৱশেষত তেওঁলোকক দেখা পাই উদ্ধাৰ কৰা হয়।
২) ছয়ুজ ১: ২৪ এপ্ৰিল, ১৯৬৭
মহাকাশচাৰী কৰ্ণেল ভ্লাদিমিৰ কোমাৰভক লৈ উৎক্ষেপণ কৰা হৈছিল ছয়ুজ ১। পুনৰ প্ৰৱেশৰ লগে লগে মূল চুট আৰু বেক-আপ পেৰাচুট দুয়োটা খোল খাব নোৱাৰাৰ ফলত তেওঁৰ মডিউল দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হোৱাৰ পিছত কোমাৰভৰ মৃত্যু হয়।
অভিযন্তাসকলে ৰিপৰ্ট কৰা পূৰ্বৰ পৰীক্ষাসমূহত বহুতো ব্যৱস্থাৰ বিফলতাৰ বাবে তেওঁৰ মৃত্যু বিশেষভাৱে বিতৰ্কিত আছিল, কিন্তু ছোভিয়েট প্ৰতিষ্ঠানে ইয়াক আওকাণ কৰিছিল।
এই অভিযানত সৌৰ পেনেলৰ বিসংগতিকে ধৰি অন্যান্য সমস্যাই জুৰুলা কৰিছিল। এই শোকাৱহ দুৰ্ঘটনাৰ ফলত পৰৱৰ্তী সময়ত ছয়ুজ ২ আৰু ছয়ুজ ৩ৰ উৎক্ষেপণত ১৮ মাহৰ পলম হয় যদিও কাৰ্যসূচীত উন্নতি সাধন হয়।
৩/ ছয়ুজ ১১: ৩০ জুন, ১৯৭১
ৰাছিয়াৰ ছয়ুজ ১১ বিমানখন প্ৰথম মহাকাশ কেন্দ্ৰ ছালিউট ১ত উঠি যোৱাৰ বাবে জনাজাত যদিও পুনৰ প্ৰৱেশৰ সময়ত ক্ৰু কেপচুলে চাপ হ্ৰাস পোৱাৰ ফলত এই অভিযানৰ কৰুণ অন্ত পৰিল, যাৰ ফলত তিনিওজন ক্ৰুৰ সদস্যই শ্বাসৰুদ্ধ হৈ পৰে।
অপৰাধী আছিল শ্বাস-প্ৰশ্বাসৰ ভেণ্টিলেচন ভালভ যিটো পুনৰ প্ৰৱেশৰ সময়ত খোল খাইছিল, যাৰ ফলত কেপচুলত থকা অক্সিজেন ওলাই আহিছিল। ক্ৰুৱে স্পেচছুট পিন্ধা নাছিল। দুৰ্ঘটনাৰ পিছত ছয়ুজ মহাকাশযানখনক নতুনকৈ ডিজাইন কৰা হয় যাতে মহাকাশচাৰীসকলে উৎক্ষেপণ আৰু অৱতৰণৰ সময়ত মহাকাশ চুট পিন্ধিব পাৰে।
৪/ মহাকাশ শাটল চেলেঞ্জাৰ: ২৮ জানুৱাৰী, ১৯৮৬
স্পেচ শ্বাটল চেলেঞ্জাৰৰ ক্ৰুৱে আৰোহণ আৰম্ভ কৰাৰ লগে লগে উৰণৰ ৭৩ ছেকেণ্ডৰ ভিতৰতে হঠাতে শ্বাটলখন ভাঙি জুইত জাহ যায় আৰু সাতজন ক্ৰুৰ মৃত্যু হয়। বিস্ফোৰণৰ উৎস এটা অ’-ৰিং – টেক অফৰ সময়ত ব্যৱহাৰ কৰা কঠিন ৰকেট বুষ্টাৰত ৰখা ছীল – যিটো বিফল হৈ বিস্ফোৰণৰ সূচনা কৰা হৈছিল।
৫) স্পেচ শ্বাটল কলম্বিয়া: ১ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০০৩
স্পেচ শ্বাটল কলম্বিয়া কেনেডি মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ ফালে নামি অহাৰ লগে লগে হঠাতে বিচ্ছিন্ন হৈ পৰে, যাৰ ফলত সাতজন মহাকাশচাৰীৰ মৃত্যু হয় আৰু টেক্সাছ আৰু লুইজিয়ানাৰ ওপৰেৰে কেইবা হাজাৰ ধ্বংসাৱশেষ অৱতৰণ হয়।
