গছ-গছনিৰে ভৰি থকা অসমত ক্ৰমে (Air quality in Assam) হ্ৰাস পাইছে বায়ুৰ গুণাগুণ। আই আই টি দিল্লীয়ে উপগ্ৰহৰ তথ্যৰ ভিত্তিত প্ৰস্তুত কৰা এক নতুন বিশ্লেষণ অনুসৰি বিগত দুটা দশকত পি এম ২.৫ৰ ঘনত্বই নিৰ্ধাৰিত সীমা উলংঘা কৰি অসমৰ বায়ুৰ গুণাগুণ ধাৰাবাহিকভাৱে অসুৰক্ষিত বুলি ধৰা পৰিছে।২০০০ চনৰ পৰা ২০২২ চনৰ ভিতৰত ৰাজ্যখনৰ গড় পি এম ২.৫ ঘনত্ব আছিল ৪৯.৫ মাইক্ৰ’গ্ৰাম/মিটাৰ—ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিৱেশ বায়ুৰ গুণাগুণ মানদণ্ডতকৈ বহু ওপৰত ।অসম বিজ্ঞান প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশ পৰিষদ আৰু অসমৰ প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ ব’ৰ্ড ৰ খচৰা প্ৰতিবেদনত সংকলিত কৰা এই অধ্যয়নত প্ৰদূষণৰ মাত্ৰাত পশ্চিমৰ পৰা পূবলৈ তীব্ৰ বিভাজনৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে। উত্তৰ-পূব জিলাসমূহে তুলনামূলকভাৱে কম মাত্ৰাৰ ৰিপৰ্ট দিছে।
গৱেষকসকলে এই বৈষম্যৰ কাৰণ ঔদ্যোগিক বিকাশ, যান-বাহনৰ নিৰ্গমন, সীমা অতিক্ৰম কৰা প্ৰদূষণ, আৰু বতৰৰ পৰিস্থিতিৰ দৰে কাৰক বুলি কয়। প্ৰতিবেদনত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে যে অসমৰ বৰ্তমানৰ নিৰীক্ষণ নেটৱৰ্ক গুৰুতৰভাৱে অপৰ্যাপ্ত। কেন্দ্ৰীয় প্ৰদূষণ নিয়ন্ত্ৰণ ব’ৰ্ডৰ (চিপিচিবি) নিৰ্দেশনা অনুসৰি ৰাজ্যখনত জনসংখ্যাৰ ঘনত্বৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কমেও ৩২টা পিএম২.৫ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰৰ প্ৰয়োজন, বা প্ৰতিখন জিলাত কমেও এটাকৈ নিশ্চিত হ’লে ৫৫টা ষ্টেচনৰ প্ৰয়োজন। নগাঁৱৰ দৰে বৃহৎ জিলাত তিনিটা ষ্টেচনৰ প্ৰয়োজন হ’ব, আনহাতে ডিমা হাছাও আৰু চিৰাঙৰ দৰে সৰু জিলাত এটাকৈ ষ্টেচনৰ প্ৰয়োজন হ’ব।বৰ্তমান অসমত মাত্ৰ ৯টা কন্টিনিউয়ছ এম্বিয়েণ্ট এম্বিয়েণ্ট এয়াৰ কুৱেলিটি মনিটৰিং ষ্টেচনহে চলি আছে, ইয়াৰে চাৰিটা আছে গুৱাহাটীত। ইয়াৰ উপৰি ৬৩টা মেনুৱেল ষ্টেচনে মাত্ৰ ২০খন জিলাক সামৰি লৈছে, যাৰ ফলত বিশাল গ্ৰাম্য আৰু অৰ্ধনগৰীয়া অঞ্চলসমূহ নিৰীক্ষণহীন হৈ পৰিছে। এই নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ প্ৰস্তাৱসমূহে কেন্দ্ৰীয় পৰ্যায়ত সামান্য অগ্ৰগতি দেখা পোৱা বুলি জানিব পৰা গৈছে।
বিশেষজ্ঞসকলে সকলো জিলা মুখ্য কাৰ্যালয়তে নিৰন্তৰ নিৰীক্ষণ সম্প্ৰসাৰণৰ বাবে পৰ্যায়ক্ৰমে পৰিকল্পনা তৈয়াৰ কৰাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে, ডিগবৈ, বোকাজান, আৰু গুৱাহাটী-বৰ্ণিহাট কৰিডৰৰ দৰে ঔদ্যোগিক হটস্পটসমূহত অতিৰিক্ত প্ৰদূষণ হৈছে। গ্ৰাম্য আৰু বনাঞ্চলৰ প্ৰান্তীয় সম্প্ৰদায়ৰ পৰিপূৰক কম খৰচী চেন্সৰে তথ্যৰ ব্যৱধান পূৰণ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে।ৰাষ্ট্ৰীয় স্বচ্ছ বায়ু কাৰ্যসূচী (এনচিএপি)ৰ অধীনত চিনাক্ত কৰা অসমে ২০২৭ চনৰ ভিতৰত ২০১৭ চনৰ ভিত্তি ৰেখাৰ পৰা ২০–৩০ শতাংশ পিএম২.৫ আৰু পিএম১০ৰ মাত্ৰা হ্ৰাস কৰিবলৈ বাধ্য।কিন্তু সেয়া এতিয়াও হৈ উঠা নাই।
