ডিজিটেল ডেস্ক। ২৬ জুন, ২০২৫ Guwahati Artificial Flood গুৱাহাটী মহানগৰীৰ কৃত্ৰিম বানপানী সমস্যা আজি কেৱল এটা সমস্যা হৈ নাথাকি, এটি গভীৰ নগৰ পৰিকল্পনা, প্ৰাকৃতিক জলব্যৱস্থা আৰু চৰকাৰী উদাসীনতাৰ ফচল হিচাপে দৃষ্টিগোচৰ হৈছে। প্ৰতিবছৰে বৰষুণৰ দিন কেইটাতেই গুৱাহাটী মহানগৰী পানীত তল গৈ থকাৰ ছবি নিত্যদিনৰ ঘটনাৰ ৰূপ লৈছে। কৃত্ৰিম বানপানী মানে প্ৰাকৃতিক নদী বা বৰষুণে সৃষ্টি কৰা বান নহয়, বৰঞ্চ নগৰবাসী আৰু চৰকাৰী যন্ত্ৰণাৰ মিলিত ভূল সিদ্ধান্তৰ ফলত সৃষ্ট দ্ৰুতগামী জলবদ্ধতা।
সমস্যা ক’ত?
গুৱাহাটী মহানগৰী প্ৰাকৃতিকভাৱে এক উপত্যকা অঞ্চল, য’ত বহুখন সৰু-ডাঙৰ পাহাৰ, নদী, আৰু ডাঙৰ-সৰু জলাশয় আছিল। কিন্তু বিগত ২০ বছৰত অগণন পাহাৰ কাটি, জলাশয় ভৰাই, বাণিজ্যিক আৰু আবাসিক স্থাপনা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। নগৰ পৰিকল্পনাৰ সঠিক দিশ-নিৰ্বাচনৰ অভাৱ, জলনিকাশীৰ ব্যৰ্থ ব্যৱস্থা, আৰু অনিয়ন্ত্রিত দখল-দূষণে আজিৰ কৃত্ৰিম বানে গুৱাহাটীলৈ এটা ‘অভিশাপ’ ৰূপে আগবঢ়াইছে।
কি কাৰণত এই সমস্যা ভয়াবহ হ’ল?
অবৈজ্ঞানিক নগৰ পৰিকল্পনা:
যিকোনো উন্নত মহানগৰীত পানী নোহোৱা ব্যৱস্থাৰ বাবে ‘ড্ৰেইনেজ মাষ্টাৰ প্লেন’ থাকিব লাগে, যিটো গুৱাহাটী সদায় অৱজ্ঞা কৰি আহিছে। ড্ৰেইন নেটৱৰ্ক প্ৰায় শত শতাংশ অচল অৱস্থাত। গুৱাহাটী উন্নয়ন বিভাগে যুগোপযোগী নক্সা প্ৰস্তুত নকৰাত বানে স্থায়ী অৱস্থান লয়।
পাহাৰ কাটনি আৰু নগৰ জংঘলৰ ধ্বংস:
খানাপাৰা, নুনমাটি, বৰাগাঁও, চানমাৰী আদি অঞ্চলৰ পাহাৰসমূহ কাটি পেলোৱা হয়। পাহাৰ কটাৰ ফলত পানীৰ গতি সোজাভাৱে সমতল অঞ্চললৈ গৈ বানপানীৰ সৃষ্টি কৰে।
নলাৰ দখল আৰু বর্জ্য নিক্ষেপ:
গুৱাহাটীৰ বহু প্ৰাকৃতিক নলা (যেনে, বাহিনীমুখ নলা, ভাৰালু নদী) দখল কৰি দোকান-ঘৰ বা পথ বান্ধি দিয়া হৈছে। তাৰোপৰি, নলাত বাণিজ্যিক প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰা নিৰ্গত প্লাষ্টিক-বর্জ্য ইত্যাদি নিক্ষেপৰ ফলত নলা বন্ধ হৈ পৰে।
প্ৰতিকাৰ কি?
জলনিকাশীৰ সৰ্বাঙ্গীন সংস্কাৰ: জলনিকাশী ব্যৱস্থাৰ আধুনিকীকৰণ একেবাৰে সময়ৰ দাবী। গুৱাহাটী মিউনিচিপেল কৰ্পোৰেশ্যনে Drainage Master Plan ক কঠোৰভাৱে প্ৰয়োগ কৰিব লাগিব।
পাহাৰ খননত নিষেধাজ্ঞা আৰু কঠোৰ আইন:
পাহাৰ কটা আৰু জলাশয় ভৰোৱাৰ ওপৰত স্থায়ীভাৱে নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰিব লাগে। লগতে পাহাৰ, বনভূমি আৰু নলা সমূহক ৰাষ্ট্ৰীয় সম্পত্তি হিচাপে ঘোষণা কৰি সঠিক পৰ্যবেক্ষণৰ বাবে তদাৰকী দল গঠন কৰিব লাগে।
Smart Rain Water Harvesting:
প্ৰতিটো ঘৰ আৰু স্থাপত্যত বৰষুণৰ পানী সংৰক্ষণ বাধ্যতামূলক কৰি নগৰবাসীক জলবদ্ধতামুক্ত কৰাৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিব লাগে।
জলবায়ু অভিযোজন আৰু সচেতনতা:
পৰিবৰ্তিত জলবায়ু আৰু বৰষুণৰ ধৰণ চিনাকি কৰি নগৰবিলাকক অভিযোজিত কৰাৰ বাবে সাধাৰণ জনতাৰ মাজত গণসচেতনতা বঢ়োৱা। জলবায়ু অভিযোজনক নীতি হিচাপে গ্ৰহণ।
উপসংহাৰ:
গুৱাহাটী মহানগৰীৰ কৃত্ৰিম বানপানীৰ সমস্যা এখন কাকতৰ খবৰ বা অস্থায়ী সমস্যা নহয়; ই এক সামাজিক, পৰিবেশগত আৰু প্ৰশাসনিক ব্যৰ্থতাৰ দৃষ্টান্ত। যদি এতিয়াও পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা নহয়, তেন্তে কেবল জলবদ্ধতা নহয় — নগৰ পৰিৱেশ, স্বাস্থ্য, আৰু আৰ্থ-সামাজিক আন্তঃগাঁথনি এক বৃহৎ সংকটত পৰিব।
গুৱাহাটীত বৰষুণৰ পানীত গাড়ী ঠেলি আগবাঢ়ি যোৱা দৃশ্য যদি আমাৰ উন্নয়নকেই চিনাকি কৰায়, তেন্তে সেই উন্নয়ন এক ‘ভ্ৰান্ত দিশৰ যাত্ৰা’ বুলিব পাৰি।
আপোনাৰ মত কি? আপোনাৰ মতামত কমেণ্টত জনাব —
