বহুতে ভাতৰ লগত নাইবা অন্যান্য খাদ্যৰ লগত কেঁচা নিমখ খায়। (Salt Craving)খোৱাৰ সময়ত ভাতৰ সৈতে কেঁচা নিমখ নহ’লে এচামে খাদ্যৰ সোৱাদ নাপাই। কেঁচা নিমখ খোৱাৰ পৰা যিমানেই অপকাৰ নাথাকক কিয়, বহুতৰে খাদ্যত সদায় নিমখ থাকে। বহুতে দুপৰীয়া ভাজি খাদ্য, চপ, চিংগাৰৰ বাবে হাহাকাৰ কৰে। নিমখ বা নিমখীয়া খাদ্য খোৱাৰ এই ইচ্ছাৰ আঁৰৰ কাৰণ কি? বিশ্বাস কৰা হৈছিল যে শৰীৰত যদি পানী আৰু খনিজ লৱণৰ অভাৱ হয় তেন্তে ইয়াৰ অৰ্থ হ’ব যে শৰীৰে নিমখ খাবলৈ ইচ্ছা নকৰে। কিন্তু সেয়া নহয়। ইয়াৰ আঁৰৰ কাৰণ বেলেগ।
মানুহে কিয় মিঠাইৰ বাবে হাহাকাৰ কৰে সেই সম্পৰ্কে বহু মতামত আছে। কিন্তু ‘নিমখৰ লোভ’ৰ প্ৰকৃত কাৰণৰ ওপৰত গৱেষণা চলি আছে। নেচনেল লাইব্ৰেৰী অৱ মেডিচিনৰ মতে নিমখ খোৱাৰ ইচ্ছাৰ এটা কাৰণ হ’ল হৰম’নৰ ভাৰসাম্যহীনতা। এলড’ষ্টেৰন নামৰ হৰম’ন এটা আছে, যিটো পৰিৱৰ্তন হ’লে নিমখ খোৱাৰ অপ্ৰতিৰোধ্য ইচ্ছাৰ সৃষ্টি হয়। এলড’ষ্টেৰন হৈছে এবিধ ষ্টেৰইড হৰম’ন, যিটো এড্ৰিনেল গ্ৰন্থিৰ পৰা নিঃসৰণ হয়। এই হৰম’নে শৰীৰত ৰক্তচাপ আৰু ইলেক্ট্ৰ’লাইটৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা কৰে। ইয়াৰ আন এটা কাম হ’ল শৰীৰে ছডিয়াম শোষণ কৰাত সহায় কৰা, যাৰ বিনিময়ত অতিৰিক্ত পটাছিয়াম প্ৰস্ৰাৱত নিৰ্গত হয়। এই হৰম’নবোৰৰ ভিন্নতাই ৰক্তচাপ বৃদ্ধি কৰিব পাৰে, শৰীৰত পটাছিয়ামৰ মাত্ৰা বৃদ্ধি কৰিব পাৰে আৰু বৃক্কৰ ৰোগ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।
কিন্তু হৰম’নৰ ভাৰসাম্যহীনতাৰ বাহিৰেও নিমখ বা নিমখীয়া খাদ্য খোৱাৰ ইচ্ছাৰ আন কাৰণো আছে। যেনে, টোপনিৰ অসুবিধা হ’লে বা অনিদ্ৰা হ’লে নিমখৰ লোভ বৃদ্ধি হ’ব পাৰে। যিসকল লোকে বেছি ঘামচি ওলায়, তেওঁলোকৰ নিমখীয়া খাদ্যৰ প্ৰতি অধিক হেঁপাহ থাকে। অত্যন্ত মানসিক চাপ বা উদ্বেগেও নিমখীয়া খাদ্যৰ প্ৰতি লোভৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে। কিছুমান ৰোগৰ বাবেও এনে কামনাৰ সৃষ্টি হয়। ইয়াৰে এটা হ’ল ‘বাৰ্টাৰ চিণ্ড্ৰম’। এইটো এটা জিনীয় ৰোগ, য’ত এই ৰোগ থকাসকলে শৰীৰৰ পৰা ছডিয়াম সোনকালে হেৰুৱাই, যাৰ ফলত পটাছিয়াম আৰু কেলচিয়ামৰ ভাৰসাম্যহীনতা দেখা দিয়ে। এই চিনড্ৰমৰ ফলত কোষ্ঠকাঠিন্য, বৃক্কত পাথৰ সৃষ্টি হোৱাৰ প্ৰৱণতা অধিক, মাজে মাজে ৰক্তচাপ কম হয়। পুনৰ ‘চিষ্টিক ফাইব্ৰ’ছিছ’ নামৰ ৰোগৰ ক্ষেত্ৰতো ৰোগীয়ে অধিক নিমখ খোৱাৰ ইচ্ছা অনুভৱ কৰে। এই ৰোগত হাওঁফাওঁ আৰু বিপাকীয় ক্ৰিয়া সম্পূৰ্ণৰূপে ধ্বংস হয়।