সংস্কৃত ‘মৃত’ ভাষা নেকি? বহুতে এই দাবী কৰে৷(Sanskrit)সঁচাকৈয়ে বহুদিনৰ পৰা এই ভাষাটো বিদ্যালয়ৰ পাঠ্যক্ৰমত মাত্ৰ এটা বা দুটা শ্ৰেণীতহে পাঠদান কৰা হৈছে৷ উচ্ছ শিক্ষাৰ সুযোগ থাকিলেও শিক্ষকতাৰ বাহিৰে কেৰিয়াৰ গঢ়াৰ সুবিধা প্ৰায় নাই৷ ইয়াৰ পিছতো আৰ এছ এছ এই ‘মৃত’ ভাষাৰ পুনৰুজ্জীৱনৰ পক্ষত আছে৷ সংস্কৃত হিন্দুত্বৰ অন্যতম ভেটি বুলি তেওঁলোকে দাবী কৰে৷
আৰু এই যুক্তি মনত ৰাখি কেন্দ্ৰই মোডীৰ যুগত সংস্কৃতত কোটি কোটি টকা ঢালি দিছে৷ শেহতীয়াকৈ তথ্যৰ অধিকাৰ আইনৰ অধীনত সোধা প্ৰশ্নৰ উত্তৰত এই চাঞ্চল্যকৰ তথ্য পোহৰলৈ আহিছে৷ জনা যায় যে ২০১৪-১৫ চনৰ পৰা ২০২৪-২৫ চনলৈ মোডী চৰকাৰে বিগত ১১ বছৰত সংস্কৃত অধ্যয়নৰ বাবে ২,৫৩২.৫৯ কোটি টকা ব্যয় কৰিছিল৷ সংস্কৃতৰ বাবে ইমান টকা, যিটো আজিৰ সমাজত কোনেও নকয়। গতিকে কোটি কোটি মানুহে কোৱা ভাষা এটাৰ পৰা তেওঁলোকে কিমান পায়? ইয়াত আচৰিত কথা৷ কাৰণ, সেই সময়ছোৱাত বাকী পাঁচটা ধ্ৰnপদী ভাষাৰ বাবে মাত্ৰ ১৪৭.৫৬ কোটি টকাহে ব্যয় হৈছিল৷ সংস্কৃততকৈ এই সংখ্যা ১৭ গুণ কম৷ সেই পাঁচটা ভাষাৰ ভিতৰত চাৰিটা ভাষা দক্ষিণ ভাৰতৰ–তামিল, তেলেগু, কানাড়া আৰু মালয়ালম৷ পঞ্চমটো হ’ল উড়িয়া৷ এই আৰ টি আইৰ উত্তৰ পোহৰলৈ অহাৰ লগে লগে কেন্দ্ৰক পুনৰবাৰ ভোট বেংকৰ ৰাজনীতিত লিপ্ত হোৱাৰ অভিযোগ উত্থাপন হৈছে৷ কাৰণ, দক্ষিণৰ চাৰিওখন ৰাজ্য কেশৰ প্ৰভাৱৰ পৰা মুক্ত৷
কানাড়া-ভূমি কৰ্ণাটকত পূৰ্ণ গতিত চলি আছে মোডী ব্ৰিগেড৷ একমাত্ৰ তেলেগুভাষী অন্ধ্ৰপ্ৰদেশৰ চন্দ্ৰবাবু নাইডুৰ কৃপাত কেন্দ্ৰত এন ডি এ বাচি আছে৷ সেইবাবেই খৰচ ইমান কম হৈছে নেকি? তামিলনাডুৰ মুখ্যমন্ত্ৰী ষ্টেলিনে গৰ্জন কৰিছে৷ তেওঁ এক্স হেণ্ডেলত লিখিছিল, ‘সংস্কৃতৰ বাবে কোটি কোটি টকা আৰু তামিল আৰু অন্যান্য দক্ষিণ ভাৰতীয় ভাষাই কেৱল কুমিৰৰ চকুলোহে পাইছে৷’ ২০০৪ চনত তামিল ভাষাই দেশৰ প্ৰথম ধ্ৰnপদী ভাষা হিচাপে স্বীকৃতি লাভ কৰে৷ পিছৰ বছৰতো সংস্কৃতেও একে উপাধি লাভ কৰে৷ তেতিয়াও তামিলৰ ভাগ্য দোদুল্যমান হোৱা নাই৷ বিগত ১১ বছৰত ১১৩.৪৮ কোটি টকা লাভ কৰিছে৷ ২০০৮ চনৰ পৰা ২০১৪ চনৰ ভিতৰত ধ্ৰnপদী ভাষাৰ খিতাপ লাভ কৰা কানাড়া, তেলেগু, মালয়ালম আৰু ওডিয়াই লাভ কৰিছিল মাত্ৰ ৩৪.৮ কোটি টকা৷ ধ্ৰুপদী ভাষা নহ’লেও একে সময়তে কেন্দ্ৰটোৱে হিন্দীলৈ ৪২৭ কোটি টকা ঢালি দিছিল৷ উৰ্দুৰ বাবে ব্যয় হৈছে ৮৩৮ কোটি৷ ২০২৪ চনৰ অক্টোবৰ মাহত আৰু পাঁচটা ভাষাই ধ্ৰুপদী স্বীকৃতি লাভ কৰিব–মাৰাঠী, পালি, প্ৰাকৃত, অসমীয়া আৰু বাংলা৷ কিন্তু তেওঁলোকৰ আঁৰত চৰকাৰী আবণ্টনৰ পৰিমাণ এতিয়াও জানিব পৰা হোৱা নাই৷ যোৱা মাৰ্চ মাহত ষ্টেলিনে দলীয় কৰ্মীসকললৈ লিখা এখন চিঠিত লিখিছিল, ‘হিন্দী মাত্ৰ এটা মুখা৷ সেই মুখাখনৰ আঁৰত লুকাই থকা মুখখন সংস্কৃত৷ সেয়েহে আমি হিন্দী ভাষা জাপি দিয়াৰ বিৰোধিতা কৰোঁ৷’ তাৰ প্ৰমাণ আৰ টি আইৰ উত্তৰ বুলি বহুতে কৈছে৷