Sheikh Hasina । বাংলাদেশৰ প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী শেখ হাসিনাক মানৱতাৰ বিৰুদ্ধে অপৰাধত দোষী সাব্যস্ত কৰি মৃত্যুদণ্ড ঘোষণা কৰিলে ইণ্টাৰনেচনেল ক্ৰাইমছ ট্ৰিবিউনেল–১ (ICT)। ২০২৪ চনৰ জুলাই–আগষ্ট মাহত ছাত্র-নেতৃত্বাধীন গণপ্ৰতিবাদ দমনত সংঘটিত নৃশংস হত্যাকাণ্ড, নিৰস্ত্ৰ প্ৰতিবাদীক লক্ষ্য কৰি গুলিবৰ্ষণ আৰু ৰাজনৈতিক নিপীড়নৰ গুৰুতর অভিযোগৰ ভিত্তিত এই ঐতিহাসিক ৰায় প্ৰদান কৰা হৈছে।
ট্ৰাইবিউনেলে কয়, প্ৰতিবাদ দমন কৰিবলৈ সেৱাবাহিনী আৰু অন্যান্য শক্তিৰ ওপৰত “উপৰিস্তৰৰ নির্দেশ” ৰ প্ৰমাণ মিলিছে। অভিযোগ অনুসৰি, সামগ্ৰীক অভিযানত প্ৰায় ১,৪০০ প্ৰতিবাদীৰ মৃত্যু হৈছিল, যাৰ দায়িত্ব প্ৰধানমন্ত্ৰী হিচাপে হাসিনাই নৈতিক আৰু প্রশাসনিকভাৱে বহন কৰিব লাগে বুলি আদালতে মন্তব্য কৰে।
ট্ৰাইবিউনেলত দাখল হোৱা গোচৰসমূহত হাসিনাক ইনসাইটমেন্ট, ষড়যন্ত্ৰ, হত্যাকাণ্ড ৰোধত ব্যর্থতা, ক্ষমতাৰ অপব্যৱহাৰ আদি পাঁচটা গুৰুতর অভিযোগত দোষী সাব্যস্ত কৰা হয়। আদালতে কয়—এই অপৰাধসমূহ “ব্যৱস্থাগত আৰু পরিকল্পিত”, য’ত ৰাজ্যিক শক্তিক নাগৰিকৰ বিৰুদ্ধে অস্ত্ৰৰূপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।
এই ৰায়ে বাংলাদেশৰ ৰাজনৈতিক ইতিহাসত এটা নতুন দিশ খুলিলে। দেশখনত এই প্ৰথমবাৰ এজন সাবেক প্ৰধানমন্ত্ৰীক মানৱতাৰ বিৰুদ্ধে অপৰাধৰ অভিযোগত বিচাৰ কৰি মৃত্যুদণ্ড ঘোষণা কৰা হ’ল। আদালতৰ এই সিদ্ধান্তক বিভিন্ন মহলে “অভূতপূৰ্ব আৰু যুগান্তকাৰী” বুলি অভিহিত কৰিছে।
হাসিনাৰ লগতে তেতিয়াৰ গৃহমন্ত্ৰী আছাদুজ্জামান খান কামাল আৰু প্ৰাক্তন আৰক্ষী মহাপৰিদৰ্শক চৌধুৰী আব্দুল্লা আল মামুনৰ বিৰুদ্ধেও পৃথক গোচৰ চলি আছে। তেওঁলোকো প্ৰতিবাদ দমনত ভূমিকা গ্ৰহণ কৰাৰ অভিযোগত অভিযুক্ত।
ইয়াৰ আগতে হাসিনা আদালত অবমাননাৰ পৃথক এটা গোচৰত ছয় মাহৰ কাৰাদণ্ডো ভোগ কৰিছে। বিভিন্ন আন্তর্জাতিক সংগঠন ইতিমধ্যে এই ৰায়ের রাজনৈতিক অভিঘাত বিশ্লেষণ আৰম্ভ কৰিছে, যদিও আদালতে স্পষ্ট কৈছে—ৰায়টোৱে “কেবল আইনী প্ৰমাণৰ ওপৰত আধাৰিত”।
ঢাকাত ৰায় ঘোষণা হোৱাৰ পাছত নিরাপত্তা ব্যৱস্থা অধিক কটকটীয়া কৰা হৈছে। অনুগামী আৰু বিপক্ষ দুই শিবিৰতেই উত্তেজনা বৃদ্ধি পোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে।
