• দিলীপ হাজৰিকা : নাজিৰা

 ১৯৬৩ চনত অসমৰ নগা পাহাৰ জিলাক সামৰি নাগালেণ্ডে  পৃথক ৰাজ্যৰ মৰ্যাদা লাভ কৰাৰ পৰৱৰ্তী সময়ত ৰাজ্যখনৰ উগ্ৰপন্থী এন এছ চি এন আৰু নগা চৰকাৰৰ পৃষ্ঠপোষকতাতে সীমান্তৱৰ্তী অসমৰ ভূখণ্ডত আগ্ৰাসন চলাই হাজাৰ হাজাৰ হেক্টৰ ভূমি হস্তগত কৰি অসমৰ ভূখণ্ড সংকুচিত কৰি আহিছে সেয়া নতুন কথা নহয় । এন এছ চি এন ( আই এম ) ৰ সৈতে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ফ্ৰেমৱৰ্ক চুক্তিৰ নীতিৰ তথ্যও অসম আৰু অসমীয়া জনগণক উদ্বিগ্ন কৰি ৰাখিছে । উল্লেখযোগ্য যে , অসম গণ পৰিষদৰ চৰকাৰৰ দিনত নাগালেণ্ডৰ বিৰুদ্ধে ৰাজ্য চৰকাৰে মাটি দখল সন্দৰ্ভত উচ্চতম ন্যায়ালয়ত ২/১৯৮৮ নম্বৰত গোচৰ তৰিছিল । কিন্তু আয়োগ গঠনৰ ৩২ বছৰ অতিক্ৰম কৰাৰ পিছতো নাগালেণ্ডে অবাধে দখল কৰা অসমৰ ভূমি সন্দৰ্ভত আজিও শুনানি নহ’ল । উল্লেখযোগ্য যে , দুয়োখন চুবুৰীয়া ৰাজ্যত স্থিতিৱস্থা  বাহাল থকাৰ স্বাৰ্থতে আৰু অসম চৰকাৰৰ সদিচ্ছাৰ বাবেই ১৯৭২ চনতে দুয়োখন ৰাজ্যৰ মাজত হৈছিল অন্তৱৰ্তীকালীন এখন চুক্তি । এই চুক্তি হোৱাৰ ৪৮ বছৰে কোনো এখন চৰকাৰে চুক্তিখন এবাৰলৈ পৰ্যালোচনা নকৰিলে । ১৯৭২ চনৰ মাৰ্চ আৰু এপ্ৰিল মাহত নাগালেণ্ড আৰু অসম চৰকাৰৰ মাজত চাৰিখনকৈ অন্তৱৰ্তীকালীন চুক্তি সম্পাদিত হৈছিল । ইয়াৰে ১৯৭২ চনৰ ২ এপ্ৰিলত হোৱা চুক্তিখনৰ ৫ নং দফাত উল্লেখ আছিল দিচৈ , অভয়পুৰ , দৈয়াং আৰু গেলেকী সংৰক্ষিত বনাঞ্চল হিচাপে সংৰক্ষিত হৈ থাকিব । লগতে এই বনাঞ্চল কেইখনত কোনো লোকক বহিবলৈ অথবা বেদখল কৰিবলৈ দিয়া নহ’ব । লগতে চুক্তিখনত এইকথাও উল্লেখ আছিল যে, যিকোনো বেদখল।উচ্ছেদ কৰিবলৈ অসম চৰকাৰৰ কৰ্তৃত্ব থাকিব । আনহাতে অসম চৰকাৰে ” ডিষ্টাৱৰ্ড এৰিয়া ” বুলি সীমান্তৰ বনাঞ্চল সমূহক যোৱা ৭/৭৮৯ পী এল / এ ( বি চি ) ৫৮/৮৭/১০৬ আৰু ৬/৩/৯০ পি এল এ ( বি চি ) ৫৮/৮৭/১২৩ নম্বৰৰ দুখন জাননী জাৰি কৰি ঘোষণা দিয়া অনুসৰি বন বিভাগৰ দ্বাৰা বেদখল ৰোধ কৰাৰ ক্ষমতা চৰকাৰে কৰ্তন কৰে । এনে অৱস্থাত বন বিভাগৰো বেদখন প্ৰতিৰোধ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত হাত – ভৰি বন্ধা আৰু চৰকাৰেও নিজাববীয়াকৈ অন্তৱৰ্তীকালীন চুক্তি অনুযায়ী নাগালেণ্ডৰ অথবা বেদখল প্ৰতিৰোধ কৰাৰ কৰ্তৃত্ব পালন কৰাত ব্যৰ্থ হোৱাত নাগালেণ্ডে চৰকাৰী ভাৱেই চুক্তি উলংঘা কৰি অসমৰ ভূখণ্ডৰ মাটি বেদখলেৰে প্ৰভূত্ব সাব্যস্ত কৰি আহিছে । আনকি বিবদমান বুলি ঘোষণা কৰা সীমান্তৰ ভূখণ্ডত বাট — পথ নিৰ্মাণ , গিৰ্জা , স্কুল , খোৱা পানী প্ৰকল্প , চাহবাগিচা , চৰকাৰী কাৰ্যালয় আদি স্থাপন কৰি আগ্ৰাসন অব্যাহত ৰাখিছে । অথচ অসম চৰকাৰে ইয়াৰ প্ৰতিৰোধ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব পৰাটো দূৰৰে কথা , অন্তৱৰ্তীকালীন চুক্তিখনো সম্প্ৰতি প্ৰহসনত পৰিণত কৰিলে । সীমান্ত এলেকাত যেতিয়া উভয় ৰাজ্যৰ মাজত সংঘৰ্ষ আদি ঘটনা অথবা হত্যা , অপহৰণ আদি ঘটনা সংঘটিত হয় সেই সময়ত চৰকাৰে সমস্যা নিষ্পত্তি নকৰাকৈয়ে স্থিতাৱস্থা বাহাল ৰখাৰ কথা পোষকতা কৰি মূৰ পোলোকা মাৰি দায় সৰাৰ বাদে আন একো সমস্যা সমাধান কৰিব পৰা নাই ।

১৯৬৩ চনত নাগালেণ্ডে সুকীয়া ৰাজ্যৰ মৰ্যাদা পোৱাৰ পাছত সীমান্ত নিৰাপত্তাৰ বাবে সুন্দৰম আয়োগে অন্তৱৰ্তীকালীন চুক্তি , আয়ুক্ত পৰ্যায়ৰ আলোচনা , মন্ত্ৰী পৰ্যায়ৰ আলোচনা , উপায়ুক্ত পৰ্যায়ৰ আলোচনা আদি বহু আলোচনা হ’ল , কিন্তু আজিও দুয়োখন ৰাজ্যৰ সীমা সমস্যাটো সমাধানৰ কোনো সূত্ৰ নোলাল । সীমাৰ ক্ষেত্ৰত অসমে সাংবিধানিক সীমা আৰু নাগালেণ্ডে ঐতিহাসিক সীমাক পোষকতা কৰি অহাৰ বাবেই দুয়োখন ৰাজ্যৰ মাজত অন্তৱৰ্তীকালীন চুক্তি ৰক্ষা হোৱা নাই । অন্যান্য ৰাজ্যৰ তুলনাত অসমৰ মাটিত নাগালেণ্ডৰ সংঘাত বেছি আৰু নাগালেণ্ডেই সৰ্বাধিক মাটি বেদখল কৰিছে অসমৰ । ইতিপূৰ্বে সীমা বিবাদৰ বাবেই সংঘটিত হৈছে গেলেকী আৰু মেৰাপানী কাণ্ড । আনহাতে নাগালেণ্ডৰ যুদ্ধ বিৰত উগ্ৰপন্থী সংগঠন এন এছ চি এন ( আই এম ) য়ে শিৱসাগৰ , যোৰহাট , গোলাঘাট জিলাৰ লগতে কাৰ্বি আংলং জিলাৰ বৃহৎ এলেকা নাগালিমত অন্তৰ্ভুক্ত কৰি লোৱাত অসমৰ মানচিত্ৰ ক্ৰমে সংকোচিত হৈ পৰিছে । তদুপৰি নাগালিম গঠনৰ বাবে নগা উগ্ৰপন্থীয়ে বিদ্ৰোহ চলাই থকা আৰু নাগালেণ্ড চৰকাৰৰ ভূমিকাও উগ্ৰপন্থীৰ দৰেই একে হৈ পৰাত প্ৰতিদিনে বৃদ্ধি পাইছে নাগালেণ্ডৰ ভৌগোলিক সীমা আৰু তাৰ বিপৰীতে সংকোচিত হ’বলৈ ধৰিছে অসমৰ ভূখণ্ড । উল্লেখযোগ্য যে , নাগালেণ্ডে শিৱসাগৰ জিলাৰ নাজিৰা মহকুমাৰ গেলেকী সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ ৪০০০ হেক্টৰ মাটিকে ধৰি ৬৬,২৪১ হেক্টৰ মাটি , যোৰহাট জিলাৰ ১৯,৭৭৭.৬৩ হেক্টৰ , গোলাঘাট জিলাৰ৪১,৯৮৫ হেক্টৰ আৰু কাৰ্বি আংলং জিলাৰ ২০০ হেক্টৰ মাটি বেদখল কৰাৰ উপৰি যোৰহাট জিলাৰ সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ তিৰু হিলছত ৪৮২৯.১৫ হেক্টৰ , দিচৈ বনাঞ্চলৰ ১৫৩২.৩৪ হেক্টৰ , দিচৈ ভেলীৰ ১৩,৩২২ হেক্টৰ , গোলাঘাট জিলাৰ ডিফু সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ ২৭,২৯৩ হেক্টৰ দক্ষিণ নামবৰ বনাঞ্চলৰ ১৪,৩৬০ হেক্টৰ , ৰেংমা বনাঞ্চলৰ ৯,৯৩৫ হেক্টৰ , দৈয়াং বনাঞ্চলৰ ৩৯৭ হেক্টৰ , কাৰ্বি আংলং জিলাৰ দলদলি বনাঞ্চলৰ ১০ হেক্টৰ মাটি ইতিমধ্যে বেদখল কৰিলে । অথচ ১৯৬৩ চনৰ পৰা প্ৰতিখন চৰকাৰেই হাত সাবটি বহি থাকিল । অসম গণ পৰিষদ চৰকাৰৰ দিনতে ১৯৮৮ চনত নাগালেণ্ডে অসমৰ মাটি বেদখল কৰাৰ বিৰুদ্ধে উচ্চতম ন্যায়ালয়ত ২/১৯৮৮ নম্বৰত গোচৰ ৰুজু কৰে আৰু উচ্চতম ন্যায়ালয়ে এই বিষয়ত অৱসৰপ্ৰাপ্ত ন্যায়াধীশ এছ এন ডাৰিয়াডাৰৰ নেতৃত্বত তিনিজনীয়া এখন আয়োগ গঠন কৰি দিছিল । এই আয়োগে অসম – নাগালেণ্ডৰ সীমা বিবাদৰ শুনানি গ্ৰহণ কৰি থকাতে ব্যস্ত থকা অৱস্থাত নাগালেণ্ডৰ তৰফৰ পৰা অসমৰ সীমান্ত অঞ্চলৰ ভূখণ্ডত নগাৰ পুনৰ অব্যাহত থাকিল উপদ্ৰৱ , লুণ্ঠন আৰু বেদখলৰ সন্ত্ৰাস । উল্লেখযোগ্য যে১৯৭২ চনৰ ৩১ মাৰ্চত প্ৰথম খন অন্তৱৰ্তীকালীন চুক্তিৰ ৩ নং দফাত উল্লেখ আছে যে, গেলেকী সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ সীমাত নগা আৰক্ষী চকী স্থাপনৰ কথা । তেনেদৰে ১ ,  ২ আৰু ৩০ নং দফাত গেলেকী , অভয়াপুৰ তিৰোপাহাৰ , দিচৈ , দিচৈ ভেলী আৰু দৈয়াং বনাঞ্চল সংৰক্ষিত বনাঞ্চল হিচাপে দুই ৰাজ্যৰ মাজত চুক্তি স্বাক্ষৰ হৈছিল । ১ নং দফা অনুযায়ী কাকডোঙা বনাঞ্চলৰ ইয়াংপাং , চামপাং , অ’ল্ড টি চি টি , নিউ টি চি টিত খেতি কৰিবলৈ অসম চৰকাৰে খিলঞ্জীয়াক অনুমতি দিছিল । কিন্তু নাগালেণ্ড চৰকাৰে এই সকলো চুক্তি উলংঘাৰে অসমৰ মাটিত নগা আৰক্ষীৰ শিবিৰ , গাওঁ , স্কুল , চাহ বাগিচা স্থাপনেৰে নিজৰ আগ্ৰাসন এতিয়াও অব্যাহত আছে । স্মন্তব্য যে ২০১১ বৰ্ষত লোকসভা নিৰ্বাচনৰ প্ৰাকমূহুৰ্ত্বত বি জে পি দলৰ যোৰহাট সংসদীয় সমষ্টিৰ প্ৰাৰ্থী কামাখ্যা প্ৰসাদ তাছাই নাজিৰাৰ ঐতিহাসিক ৰাজমাও পুখুৰীৰ পাৰত অনুষ্ঠিত এখন নিৰ্বাচনী প্ৰচাৰ সভাত অংশগ্ৰহণ কৰি সংবাদ মাধ্যমৰ আগত ব্যক্ত কৰিছিল যে , ” মই যোৰহাটৰ , গতিকে ইয়াত নগাৰ সন্ত্ৰাস , আগ্ৰাসনৰ বিষয়ে ভালদৰে অনুধাৱন কৰো , সেয়ে কেন্দ্ৰত বি জে পি দলৰ চৰকাৰ গঠনৰ এমাহৰ ভিতৰত অসম — নাগালেণ্ডৰ সীমা সমস্যা টো স্থায়ী সমাধানৰ বাবে চৰকাৰক বাধ্য কৰাম ” । কিন্তু চৰম পৰিতাপৰ কথা যে , তাছাৰ সেই কথা গোমৰ ফাকহৈ থাকিল । আনহাতে জাতি – মাটি – ভেটি ৰ সুৰক্ষাৰ কথা কোৱা বৰ্তমানৰ শাসকীয় চৰকাৰৰ মন্ত্ৰী , বিধায়ক , সাংসদ সকলে এই সীমা সমস্যা সমাধানৰ ক্ষেত্ৰত কোনো পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰা নাই বুলি কলেও বঢ়াই কোৱা নহ’ব ।

• হাজাৰ অতিক্ৰম ক’ৰোনাক্ৰান্ত, হ’লগৈ ১০২৪  ।
• আজি আক্ৰান্ত ১৪৪ জন।
• ১৫ জুনৰ পৰা খোল খাব শিক্ষানুষ্ঠান ।

দৈনন্দিন বাৰ্তা প্ৰতিবেদন

অহা ১৫ জুনৰ পিছত খোল খাব অসমৰ শিক্ষানুষ্ঠান। পৰ্যায়ক্ৰমে শ্ৰেণীসমূহত পাঠদান আৰম্ভ হ’ব। এইতথ্য মন্ত্ৰী হিমন্তবিশ্ব শৰ্মাৰ। আজি সংবাদমাধ্যমক এই কথা অৱগত কৰে।প্ৰথমে দশম আৰু দ্বাদশ শ্ৰেণীৰ পাঠদান হ’ব সামাজিক দুৰত্ব বজাই ৰাখি। ইফালে যোৱা মাৰ্চ মাহৰ পৰাই কৰ’না ভাইৰাছ আৰু চৰকাৰী নিষেধাজ্ঞাই জনজীৱন স্তব্ধ কৰি তুলিছে।তাৰিখৰ হিচাবত চৰকাৰী নিষেধাজ্ঞাৰ আঢ়ৈ মাহ পাৰ হ’ল। তথাপি কৰ’না সংক্ৰমণ প্ৰতিৰোধত চৰকাৰ সফল নহ’ল।ইয়াৰ আঁৰত চৰকাৰৰ নীতি-নিৰ্দেশনাৰ ভুল থাকি গ’ল নেকি,এনেধৰনৰ প্ৰশ্ন কৰিছে সাধাৰণ ৰাইজে।চৰকাৰে যথাযথ উত্তৰ দিব বুলিও বহুতে আশা কৰি আছে। ইয়াৰ লগতে আজিও বাঢ়ি আছে কৰ’নাক্ৰান্তৰ সংখ্যা।আজি সন্ধিয়া পৰ্যন্ত আক্ৰান্তৰ সংখ্যা ৯৩৫ হ’লগৈ।মাজৰাতিলৈ হাজাৰৰ ঘৰ অতিক্ৰম কৰিব বুলি ধাৰনা কৰিব পাৰি। ৰাতি দহ বজাৰ তথ্যমতে আক্ৰান্ত হ’লগৈ ১০২৪ জন। আৰু আহিব আক্ৰান্তৰ সংখ্যা।আৰোগ্যৰ সংখ্যা ১২৫ হৈছেগৈ।হাস্পাতালত আছে ৮৯২৫জন। মৃত ০৪ আৰু বহিৰাজ্যলৈ গৈছে ০৩ জন।মৃতকৰ সংখ্যা একে থাকিলেও আক্ৰান্তৰ সংখ্যা যোৱা দহদিন নিতৌ ৩০ -৪০ শতাংশ হৈ আছে।যাৰবাবে চৰকাৰৰ হাজাৰটা প্ৰচেষ্টা ওফৰাই কৰ’না সংক্ৰমণ অসমত  অপ্ৰতিৰোধ্য হৈ পৰাটো কোনেও নুই কৰিব নোৱাৰে ।।

•   কবিতা কলিতা

কৰ’নাৰ শ্ৰেষ্ঠ পৰিৱেশত দেশে দেশে এতিয়া হাহাকাৰ৷ কাৰ্যত্যম মানৱ সভ্যতাকে যেন শেষ কৰিবলৈ আহিছে কৰ’না ই ৷ জীৱন বিপন্ন হৈ পৰা মানুহ আজি গৃহবন্দী৷ পেটৰ ভাতমুঠিৰ বাবে হাহাকাৰ কৌটি কৌটি লোকৰ৷ কৰ’নাই কন্দুৱাইছে লাখ লাখ পৰিয়ালক৷ যেন মানৱ শত্ৰু কৰ’না  সকলোৰে বাবে হৈছে অভিশাপ৷ কিন্তু জীৱশ্ৰেষ্ঠৰ এই অভিশাপ কৰ’না  প্ৰকৃতিৰ বাবে হৈছে বৰত্ৰাপ৷ সলনি হৈছে পৃথিৱী, সলনি হৈছে প্ৰকৃতি৷ ন-সাজত আকৌ হাহিঁছে যেন প্ৰকৃতিয়ে৷ সেউজীয়া আৱৰণে আকৌ নতুনকৈ সাজিছে প্ৰকৃতিক৷ বনধ্বংস হোৱা নাই, পাহাৰৰ বুকুৱেদি আকাশে-মানুহে সজা নাই ঘৰ৷ নৈ, জান-জুৰি জলধাৰাও আজি স্বচ্ছ৷ দুখৰ মুক্ত নীলা আকাশত মুক্তমনে উৰিছে জাকে জাকে চৰাই৷ মানুহৰ কোলাহলৰ পৰা বহু নিলগত থকা আলহী পৰিভ্ৰমী চৰাইজাকেও উভতি আহিছে আমাৰ ওচৰৰ বিল-জলাশয়বোৰলৈ৷ ৰাজপথটো মুক্তমনে চৰিছে বন্যপ্ৰাণী৷ গাড়ী-মটৰৰ কাণ-তাল মৰাশব্দত অৰণ্যত থাকিবলৈ বাধ্য কৰোৱা জীৱ-জন্তুক কৰোনাশ্ৰেষ্ঠ পৰিৱেশে দিছে মুক্তমনে বিচৰণৰ সুযোগ৷ চুৰাংচিকাৰী, দুষ্কীতিকাৰীও এতিয়া সিহঁতৰ পৰা বহু নিলগত৷ ৰাজপথত জনঅৰণ্য জীৱশ্ৰেষ্ঠৰ জীয়াংখাৰ বলি হোৱা ভয়ত অৰণ্যৰ মাজতো মুক্তমনে বিচৰণ কৰিব নোৱাৰা জীৱ-জন্তুৰ প্ৰাণচন্চল ৰূপ এতিয়া দেখা গৈছে ৰাজপথত৷ মানুহক ধ্বংস কৰি প্ৰকৃতিক পুনৰজীৱিত কৰিবলৈ যেন কৰ’না  আহিছে৷ প্ৰকৃতিৰ অনুৰোধত মানুহক যেন নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছে কৰ’নাই৷ পৰিৱেশ-পৰিস্হিতিয়ে যেন সেয়াই ইংগিত দিছে৷ কৰ’না মানুহৰ শত্ৰু বুলিও প্ৰকৃতিৰ যে বন্ধু সেয়া প্ৰমাণ কৰিছে ন-ৰূপ পোৱা স্মৃতিবোৰে৷ পৃথিৱীৰ দেশে দেশে এতিয়া কৰ’নাৰ বাবে লকদাউন৷ জনশূণ্য ৰাজপথত যান-বাহনৰ হৰ্ণে আমনি কৰা নাই৷ জলপথটো নাই নাওঁ-জাহাজৰ অবাধ চলাচল৷ কল-কাৰখানাৰ বিকট শব্দও নাই৷ এক নতুন পৰিৱেশ চৌপাশে৷ অৰণ্যৰ মাজৰ নিস্তব্ধতা আজি চহৰ-মহানগৰত৷ মানুহৰ জীয়াংখাৰ বলি হোৱাৰো ভয় নাই৷ চুৰাংচিকাৰীৰ ধন লালোভত কোনো বন্যপ্ৰাণীয়ে হেৰুৱাব লগা হোৱা নাই প্ৰাণ৷ বন্য জীৱ-জন্তু জীৱশ্ৰেষ্ঠ লালোভৰ পৰা নিলগত৷ মানুহ কেনেকৈ সলনি হ’ল সেই কথা বুজিবলৈ ওলাই আহিছে বনঅৰণ্যৰ পৰা বন্যপ্ৰাণী৷ মুক্তমনে শংকাবিহীনভাৱে সংকৃতৰ চহৰে-নগৰে বিচৰণ কৰিছে বন্যপ্ৰাণী৷ এতিয়া যেন গোটেই পৃথিৱীখন অৰণ্য আৱাসাৰে ঢকা৷ নিজ ইচ্ছামতে বিচৰণ কৰা বন্যপ্ৰাণীৰ ছবিখনিয়ে মানুহক অবাক কৰিছে৷ চুইমিংপুলত মানুহবিহীন পৰিৱেশ দেখা পাই তাৰ আমেজ লবলৈ নামিছে আকৌ বান্দৰে৷ কৰবাত যদি হৰিণা, বনৰীয়া গাহৰি, আন কৰবাত আকৌ বাঘ, ভালুক, বান্দৰ৷ চিনাকী-অচিনাকী জাক জাক চৰাইও আহিছে ওলাই৷ বছৰ বছৰ নেদেখা বহু পৰিভ্ৰমী পখীও উভতি আহিছে বিল-জলাশয়বোৰলৈ৷ কৰোনা ভাইৰাছ আৰু লকদাউনে স্তব্ধ কৰি পেলোৱা বিশ্বৰ প্ৰান্তে প্ৰান্তে এতিয়া বন্য জীৱ-জন্তু, চৰাই-চিৰিকতিৰ খেলা৷ চিনাকী-অচিনাকী গছ কেইজোপা তৰু-তৃণে ৰূপ সলাইছে৷ প্ৰকৃতিৰ এই বিনন্দীয়া ৰূপে পলকতে মন-প্ৰাণ জীপাল কৰিছে সকলোৰে৷ সেউজীয়া আৱৰণে ঢাকিছে চৌপাশ৷ প্ৰকৃতিৰ ওপৰৰ পৰা প্ৰদূষণৰ বোজাও যেন লকদাউনৰ সময়ছোৱাতে নিম্নগামী হ’ল৷ পৰিৱেশ প্ৰদূষণমুক্ত বায়ুমণ্ডলে ন-কৈ প্ৰাণ দিছে প্ৰকৃতিক৷ গছে-বনত এতিয়া নাই ধূলিৰ চামনি৷ সেউজীয়া কোমল পাতবোৰেও যেন মিচিকিয়াই হাহিঁছে৷ গছৰডালত বহি চিনাকী-অচিনাকী চৰাইবোৰেও পাতিছে আনন্দৰ মেলা৷ বিল-জলাশয়বোৰও বহু পৰিমাণে স্বচ্ছ হ’ল৷ আৱৰ্জনাৰে ঢাকি ৰখা জলাশয়বোৰৰ তৰু-তৃণ সেউজীয়া হ’ল৷ তাতে বহি পৰিভ্ৰমী চৰাইজাকে কৰিছে কলৰং৷ মানুহৰ আগ্ৰাসত সলনি হোৱা প্ৰকৃতিৰ মুখ দেখি চিনাকী-অচিনাকী আলহীবোৰও বহুদিন অহা নাছিল, কিন্তু কৰোনা যেন আৱিৰ্ভাৱ হৈ আহিল প্ৰকৃতিত৷ ন-ৰূপ লোৱা প্ৰকৃতিক পাই প্ৰাণচন্চল পখিজাক আকৌ উভতি আহিলে অতীতৰ সম্নুখত৷  ভাগি চুৰ-মাৰ হৈ গৈছে সভ্যতা  সৌ-সিদিনালৈ চৰম সভ্যতালী দেখুৱাই জীয়াই থকা মানুহবোৰ অসহায়, নিৰুপায়৷ সম্নুখত বাঢ়ি আহিছে ঘন ঘোৰ আন্ধাৰ৷ এই ঘন ঘোৰ আন্ধাৰৰ মাজতে শেষ হ’ব নেকি জীৱনৰ আখৰা৷ চৌদিশে মাথো হাহাকাৰ-হতাশা৷ ভয় আৰু আতংকৰ তীব্ৰতৰ মানুহক এই ভয়ানক সময়ত গছবোৰে দিছে জীয়াই থকাৰ আশা আৰু ভৰসা৷ প্ৰতিজোপা গছেই তাৰেই প্ৰমাণ, প্ৰতিজোপা গছে উৰুৱাইছে নিজৰ হিচাপ৷ মানুহৰ চকুত গছবোৰ যেন এতিয়া গছ নহয় যেন জীৱন-জীনাৰ শ্লগান৷ চালেই লাগে যেন হাজাৰ হাজাৰ প্ৰত্যাহ্বান লৈ থিয় দি আছে গছবোৰ৷ গৃহবন্দীৰ মাজতে সামান্য শিথিলতা পাই ওলাই অহা মানুহবোৰে পাইছেহি নিমজকৈ পাৰি থোৱা গছৰ ছাঁ৷ সেই হেপাঁহৰ ৰঙা ৰঙা জোকাৰি আগতকৈ আকুল কৃষ্ণচূড়া৷ সোণাৰুৰ হাহিঁবোৰও হালধীয়া হৈ বিয়পি পৰিছে অলিয়ে-গলিয়ে৷ নিজানে-নিবানে আপোনপাহৰা হৈ আত্ম-মগন আহঁতজোপাও৷ আকাশ ঢাকি ধৰিছে গছবোৰৰ ঠাল-ঠেঙুলিয়ে৷ এদিন অন্ত পৰিব লকদাউন আৰু ওলাই আহিব জন-গণ মুকলি আকাশৰ তললৈ৷ নদ-নদী আৱৰ্জনামুক্ত হোৱাৰ লগতে জলধাৰাও হৈছে স্বচ্ছ৷ নদ-নদীৰ পাৰত থকা গছবোৰতো পখীয়ে লৈছে জিৰণি৷ দেশ-বিদেশৰ নদ-নদী এতিয়া স্বচ্ছ নিৰ্মল৷ কৰ’না লকদাউনে নদ-নদীৰ আৱৰ্জনাৰ ৰক্ষা কৰিছে৷ কল-কাৰখানাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি মানুহে পেলোৱা আৱৰ্জনাৰ বোজাও গলিছে নদ-নদীত৷ কিন্তু কৰ’না যুদ্ধত মানুহে জয়ী হলে আকৌ পৰাস্ত হ’ব নেকি প্ৰকৃতি ? আকৌ নদ-নদী, জান-জুৰিয়ে হেৰুৱাব নেকি এই সুক্ষাৰ ? মানৱতাই পৰিৱেশ ৰক্ষাৰ বাবে সজাগ-সচেতন হ’বনে ? প্ৰকৃতিক এই ৰূপ ধৰি ৰখাত মানৱ প্ৰজন্মই সহায় কৰিবনে ? নে আকৌ আগ্ৰাসী মানুহৰ হাতত ধ্বংস হ’ব প্ৰকৃতি ?